وب 2.0 چیست؟

عبارت وب 2.0 مرتبط با برنامه های تحت وبی می باشد که کار مشارکت در اشتراک گذاری اطلاعات، تعامل با کاربران سایت، طراحی کاربر محور، و مشارکت در شبکه جهانی وب را تسهیل می کنند. یک سایت وب دویی به کاربران این اجازه را می دهد تا با یکدیگر در تعامل باشند و به یکدیگر در محیطی محاوره ای و اجتماعی کمک کنند.

این کار می تواند به شکل نوشتن مطالب توسط کاربران در محیطی مجازی باشد (در مقایسه با سایت هایی که کاربران (مصرف کنندگان)، تنها به مشاهده غیر فعال مطالب نوشته شده برای آنها محدود می باشند).

مثال هایی از سایت های وب دویی شامل سایت های شبکه های اجتماعی، ویکی پدیا ها، اشتراک گذاریی ویدئویی و سرویس های هاست شده، برنامه های تحت وب و غیره باشد.

تاریخچه استفاده از وب 2.0

عبارت وب دو یا وب 2.0، اولین بار توسط Tim O’Reilly در کنفرانس وب دو O’Reilly Media در اواخر سال 2004 به کار گرفته شد. اگرچه این عبارت نسخه جدیدی از شبکه جهانی وب را پیشنهاد می دهد، ولی هرگز به مفهوم به روز رسانی برای مشخصات فنی آن نیست بلکه تنها مجموعه ای از تغییراتی در روش هایی می باشد که برنامه نویسان و کاربران از وب استفاده می کنند.

جدای از اینکه وب دو از نظر کیفی متفاوت از تکنولوژی های گذشته آن است یا نه، موضوعی می باشد که توسط مخترع شبکه جهانی وب "تیم برنرز-لی" به چالش کشیده شده است. "تیم برنرز-لی"، وب را محیطی مشارکتی می داند، جایی که ما همگی می توانیم به آن دسترسی داشته باشیم، آن را بخوانیم و روی آن بنویسیم. وی به این شبکه، وب قابل خواندن و نوشتن لقب داده است.

فناوری وب 2.0 چیست؟

اصطلاح وب 2.0 به معنای برنامه های کاربردی در اینترنت است که فرصت های اشتراک گذاری و همکاری را برای افراد دیگر فراهم می کند و به آنها کمک می کند تا خود را به صورت آنلاین بیان کنند.

"وب 2.0 انقلاب در صنعت کسب و کار در اینترنت است که ناشی از تمایل به استفاده از اینترنت، و تلاش برای درک قوانین موفقیت در آن است."- Tim O' Reilly.

وب 2.0، نسخه ای بهبود یافته از نسخه اول شبکه جهان وب یا اینترنت است که به طور خاص با تغییر از محتوای ثابت به محتوای پویا یا تولید شده توسط کاربر و همچنین رشد رسانه های اجتماعی مشخص می شود.

مفهوم وب 2.0 به برنامه های کاربردی تحت وب، برنامه های اینترنت محور، و برنامه های شبکه های اجتماعی اشاره دارد. وب 2.0 به تغییراتی در نحوه طراحی و استفاده کاربران از صفحات اینترنتی بدون هیچ گونه تغییری در مشخصات فنی اشاره دارد.

دارسی دی نوچی - مشاور معماری اطلاعات، اصطلاح وب 2.0 را در مقاله خود "آینده تکه تکه شده" ابداع کرد. این اصطلاح توسط تیم اوریلی و MediaLive International در سال 2004 رایج شد.

نمونه هایی از برنامه های وب 2.0

نمونه‌هایی از وب 2.0 شامل سرویس‌های گوگل مپ، برنامه‌های کاربردی نظیر Google Docs، Flickr، سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدیو (YouTube)، ویکی‌ها (MediaWiki)، وبلاگ‌ها (WordPress)، شبکه‌های اجتماعی (Facebook)، folksonomies (Delicious)، میکروبلاگینگ (Microblogging) توییتر، پادکست ها و خدمات میزبانی محتوا و بسیاری موارد دیگر است.

بنابراین تفاوت عمده بین وب 1.0 و وب 2.0 در این است که وب سایت های وب 2.0 به کاربران امکان می دهد بدون نیاز به هیچ گونه مهارت در طراحی سایت یا انتشار سایت، محتوای خود را ایجاد کنند، به اشتراک بگذارند، و با دیگران همکاری و ارتباط برقرار کنند. این قابلیت ها در محیط وب 1.0 وجود نداشت.

امروزه روشی که کاربران وب در حال دریافت اطلاعات هستند به شدت تغییر کرده است. این روزها کاربران از محتوای مورد علاقه خود استفاده می کنند و اغلب از ابزارهای وب 2.0 استفاده می کنند.

مزایای Web 2.0:

• در هر زمان و هر مکان در دسترس است.
  
  
• استفاده در انواع رسانه های مختلف.
  
  
• سهولت در استفاده.
  
  
• فراگیران می توانند به طور فعال در ساخت دانش شرکت کنند.
  
  
• می توان جوامع یادگیری داینامیک ایجاد کند.
  
  
• هر کسی می تواند نویسنده و ویرایشگر باشد، و هر ویرایشی قابل بازبینی است.
  
  
• کاربر پسند.
  
  
• به‌ روز رسانی ‌ها در ویکی فوری هستند و منابع بیشتری را در اختیار محققان قرار می‌دهد.
  
  
• شرکت در بحث ها و گفتگوهای آنلاین.

ابزارهای وب 2.0 و ویژگی های آنها:

ویژگی های اصلی وب 2.0 به کاربران اجازه می دهد تا به به صورت متمرکز شده، اطلاعات داینامیک را که از طریق ارزیابی، نظرات و بررسی ها بین صاحب سایت و کاربران آن به دست آمده است، دسته بندی و ذخیره سازی شود.

کاربران می توانند محتوای خود را برای دیدن دیگران به سایت ها وب 2.0 اضافه کنند. سایت‌های وب 2.0 API هایی را ارائه می دهند تا امکان استفاده خودکار توسط برنامه های دیگر را فراهم کند، مانند ابر داده ها یا موقعیت های مکانی.

استفاده و تاثیر وب 2.0:

فلش، سیلور لایت و جاوا اسکریپت به عنوان فناوری های وب در ارائه خدمات وب 2.0 در کنار Ajax، RSS و Eclipse ارائه شدند.

استفاده از فناوری‌ها و ابزارهای وب 2.0 به مشارکت بیشتر در پروژه‌ها و اشتراک ایده‌ها کمک می‌کند، بنابراین به طور ایده‌آل منجر به طراحی بهتر و تولید کارآمدتر، تقویت پیوند با مشتریان و بهبود ارتباطات با شرکا خواهد شد.

آینده چیست؟ وب 2.0 یا وب 3.0؟

پیش‌بینی‌کنندگان کسب‌ و کارها همگی ادعا می‌کنند که وب 2.0 یک مرحله میانی بین وجود شبکه جهانی وب و مرحله تثبیت‌شده‌تری است که وب 3.0 می‌نامند.

"وب 3.0" چیست؟ آیا کسی حتی از "وب 3.0" برای توصیف چیزی استفاده کرده است؟

وب 3.0 به عنوان وب هوشمند یا نسل سوم خدمات مبتنی بر اینترنت شناخته می شود. این اصطلاح توسط جان مارکوف در سال 2006 ابداع شد. او توضیح داد: "هیچ توافق آسانی در مورد چگونگی تعریف وب 3.0 وجود ندارد، اما به طور کلی به عنوان ارجاعی به وب معنایی تلقی می شود.

اگرچه این عبارت دقیق‌ نیست، اما وب معنایی به فناوری اشاره می‌کند تا با درک معنای کاری که افراد انجام می‌دهند، استفاده از اینترنت را بهتر کند، نه آنکه فقط نحوه پیوند صفحات به یکدیگر را بهبود بخشد.

وب 3.0 قرار است با روندهای اصلی فناوری های نوظهور مانند وب معنایی، داده کاوی، یادگیری ماشینی، پردازش زبان طبیعی، هوش مصنوعی و سایر فناوری‌هایی از این قبیل که بر روی اطلاعاتی که توسط ماشین ارائه می دهد، مرتبط و هوشمندتر باشد.

بنابراین وب 3.0 ایده وبی است که اطلاعات را به گونه ای ذخیره می کند که رایانه ها و سایر دستگاه ها به تنهایی درک کنند. برنامه فیسبوک و جستجوی Google Voice، سیری اپل برخی از نمونه های استفاده از وب 3.0 هستند.

وب به عنوان یک کل، می تواند به طور هوشمندانه تری بر اساس خواسته ها یا نیازهای کاربر طراحی شود. توسعه دهندگان و نویسندگان، به تنهایی یا به صورت مشترک، می توانند از توصیفات خود یا تکنیک های مشابه استفاده کنند تا اطلاعات ارائه شده توسط برنامه برای کاربر مرتبط تر باشد.

تاریخچه وب 2.0

عبارت وب 2.0 در ژانویه سال 1999 توسط خانم دارسی دینوچی، یک مشاور در طراحی اطلاعات الکترونیکی (معماری اطلاعات) به کار گرفته شد. در آن مقاله، که نام آن "آینده تکه تکه شده" نام داشت، خانم دینوچی می نویسد:

شبکه وبی که ما هم اکنون می شناسیم، و در پنجره های مرورگر به حالتی استاتیک بارگذاری می شوند، تنها جنینی از شبکه وبی است که در آینده خواهد آمد. اولین تشعشات وب 2.0 در حال تولد است و ما فقط در حال مشاهده آن هستیم که چطور این جنین، ممکن است بزرگ شود. مفهوم وب در آینده به معنی صفحه ای پر از متن و عکس نخواهد بود، بلکه مکانیزمی از انتقال به فضایی است که توسط آن تعامل اتفاق خواهد افتاد. وب روی صفحه کامپیوتر شما ظاهر خواهد شد، بر روی صفحه تلویزیون شما، روی داشبورد ماشین شما، بر روی تلفن همراه شما، بر روی بازی های کامپیوتری خانگی و حتی ممکن است بر روی مایکرو ویو شما.

استفاده از وب، اساسا مرتبط با طراحی سایت، زیبایی، و ارتباطات روزمره میان اشیای مختلف در اینترنت است. خانم دینوچی می نویسد که وب به دلیل استفاده زیاد از برنامه های آماده تحت وب، در حال تکه تکه شدن است. مقاله او، مخاطبانش طراحان سایت ها هستند و به آنها یاد آوری می کند تا کدهایشان را برای دستگاه های گوناگونی بنویسند. به همین خاطر، استفاده او از وب، به طور نامستقیم اشاره به استفاده های جاری از این عبارت دارد.

استفاده از وب 2.0

عبارت وب 2.0، تا سال 2002 متروک ماند، اما بسیاری از افراد روی مفهومی از وب مشغول به کار بودند (همان مفهومی که امروزه به نام وب 2.0 شناخته می شود). به عنوان مثال اسکات دیتزن اشاره می کند "وب در حال تبدیل به پلتفرمی یکپارچه، جهانی و استاندارد است". جان راب می نویسد: "وب 2.0 چیست؟ سیستمی است که مدل قدیمی از سایت های متحد المرکز را در هم می شکند و قدرت اینترنت و وب را به میز کاری کامپیوتر شما می آورد."

در سال 2003، با اولین کنفرانس وب 2.0 به اسپانسری دو شرکت O’Reilly Media و MediaLive، شهرت عبارت وب 2.0، رو به فزونی گذاشت. در افتتاحیه آن کنفرانس، جان باتل و تیم اوریلی، تعاریف خودشان را از "وب به عنوان پلتفرم" ارائه دادند، جایی که نرم افزارهای تحت وب به جای آنکه برای کامپیوترهای خانگی نوشته شوند، برای سایت ها و تحت وب نوشته می شوند.

ویژگی اصلی و مهم این موضوع که در آن کنفرانس آنها بحث می کردند آن بود که "مشتریان، کسب و کار شما را خودشان می سازند". آنها همچنین بحث کردند که فعالیت های کاربران برای تولید مطالب (به شکل ایده، متن، ویدئو یا عکس)، می تواند ارزشمند باشد. O’Reilly و Battelle، وب 2.0 را از آنچه که آنها وب 1.0 می نامیدند جدا کردند. آنها وب 1.0 را مدل های تجارت Netscape و دایره المعارف آنلاین Britannica نامیدند.

یک مثال از وب 1.0

Netscape، وب را به عنوان پلتفرمی در شکل نرم افزارهای قدیمی شکل داد: نرم افزار ارائه شده توسط آنها مرورگر وب بود، یک نرم افزار تحت ویندوز، و استراتژی آن ها، استفاده از قبضه کردن بازار مرورگرها برای استقرار بازاری با محصولات گران قیمت بود.

کنترل بر روی استانداردها برای نمایش مطالب و انحصار در استفاده از نرم افزار مرورگر Netscape، در تئوری به Netscape قدرت تجاری را می داد که به شرکت مایکروسافت در بازار کامپیوترهای خانگی می داد.

درست همانند اتفاقاتی که در صنعت ماشین سازی اتفاق افتاده بود، Netscape، وبتاپ را جایگزین دسکتاپ کرد و تصمیم داشت تا وبتاپ را با به روز رسانی اطلاعات برای مبلغان خود که سرورهای Netscape را خریداری کرده بودند، آن را همه گیر کند.

به طور خلاصه، Netscape بر روی ساخت نرم افزار، به روز رسانی آن، و توزیع آن به کاربران تمرکز کرده بود. O’Reilly، این موضوع را با گوگل مقایسه می کند، شرکتی که در آن زمان، بر روی تولید نرم افزار، نظیر مرورگرها، تمرکز نداشت اما در عوض بر روی ارائه سرویس هایی بر پایه داده هایی نظیر لینک های پیوندی که نویسندگان بین صفحات سایت ها می سازند، تمرکز داشت.

گوگل از مطالب تولید شده توسط کاربران، برای ارائه موتور جستجوی تحت وبی استفاده کرد که شهرت آن بر مبنای الگوریتم پیج رنک بود.

برخلاف نرم افزارهای تحت ویندوز که با نسخه هایی در زمان های خاصی بیرون داده می شوند، سرویس های تحت وب دائما در حال به روز رسانی هستند و به چنین روندی، "بتای دائمی" نام گفته می شود.

تفاوت دایره المعارف ها

تفاوت مشابه ای می تواند بین دایره المعارف آنلاین Britannica و ویکی پدیا مشاهده شود: در حالی که Britannica به متخصصین برای نوشتن مقالات تکیه دارد، و آنها را به طور دوره ای منتشر می کند، ویکی پدیا بر روی کاربرانی با نام هایی مستعار تکیه دارد تا به سرعت و پیوسته مطالب را تولید کنند.

ویکی پدیا بر مبنای متخصصین نمی باشد بلکه بر ضرب المثلی در دنیای نرم افزارهای سورس باز تکیه دارد که می گوید "هر چشم، می تواند یک خطای برنامه نویسی را بگیرد" و بر پایه همین امر، آنها به طور دائم مقالاتشان را به روز می کنند. کنفرانس وب دو O’Reilly، از سال 2003، به طور پیوسته هر سال برگزار می شود و مشتاقان، شرکت های بزرگ، و گزارشگران زیادی را بخود معطوف می کند.

ظهور واژه وب 2.0

در دید عموم، عبارت وب 2.0، به طور وسیعی توسط وبلاگ نویسان و روزنامه نگاران و نویسندگان مورد استفاده قرار گرفت. در سال 2006، روزنامه تایمز، شخص سال را خود شما معرفی می کند. به این معنی که شما همان فرد مهمی هستید که از بین همه کسانی که در تولید محتوا در شبکه های اجتماعی، وبلاگ ها، ویکی پدیا ها، و سایت های اشتراک گذاری رسانه ای، شرکت کرده اند، برگزیده شده اید. در جلد مجله، Lev Grossman توضیح می دهد که:

این داستانی در مورد جامعه و شرکت در اجتماعی است که قبلا دیده نشده بود. این داستانی است در مورد خلاصه ای از دانش در ویکی پدیا و شبکه میلیون نفری یوتیوب، و کلان شهر MySpace، است. این داستانی است از قدرت بسیار انسان هایی اندک که بخاطر هیچ، انسان های بسیاری را کمک کرده اند. آنها نه تنها دنیا را تغییر داده اند بلکه روشی را که دنیا تغییر می کند را نیز تغییر داده اند.

از آن زمان، وب 2.0، به عنوان واژه ای وارد دایره المعارف ها شد. در سال 2009، موسسه ادبیات جهانی، این عبارت را یک جزو یک میلیون کلمه و اصطلاح مرسوم زبان انگلیسی معرفی کرد.